دو داروی جدید ایرانی درمان اعتیاد در راه است
براساس اعلام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال 98، دو میلیون و 800 هزار معتاد مصرف کننده و یک میلیون و 800 هزار نفر مصرف کننده تفننی داریم یعنی 4 میلیون نفر از جمعیت فعال کشور که حدود 5 درصد جامعه فعال کشور است، درگیر اعتیاد هستند.
داروهایی که برای درمان افراد درگیر با اعتیاد به موادمخدر (افیونی) در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، محدود به داروهایی مانند متادون و شربت تریاک است؛ به گفته مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر، بیش از 90 درصد درمانهای اعتیاد به موادمخدر در کشور با متادون انجام می‌شود این درحالیست که در کشورهایی مانند آمریکا و فرانسه این موضوع برعکس است، یعنی در فرانسه 80 درصد درمان و در آمریکا بیش از 85 درصد درمان با داروی بوپرنورفین انجام می‌شود که در این راستا معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از افزایش تولید و کاهش قیمت داروی بوپره نورفین توسط شرکت‌های دانش بنیان حمایت می‌کند.
سیاست کاهش وابستگی معتادان به متادون و حرکت به سمت درمانهای نوین
به دنبال این موضوع رضا تویسرکان‌منش- مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه استراتژی اداره کل درمان و دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر تنوع بخشیدن به روش‌های درمانی مبتنی بر شواهد علمی و اثبات شده است، در این باره به ایسنا می‌گوید: گرچه درمانهای اعتیاد به طور بسیار گسترده و مناسب ارائه می‌شود، اما تکنیک‌های آن محدود است و از نظر دارویی به دو الی سه دارو از جمله متادون و شربت تریاک محدود بوده است. در حال حاضر استراتژی ستاد مبارزه با مواد مخدر بر این است که در ابتدا وابستگی به متادون را کاهش دهد و درمان را به سمت درمانهای نوین حرکت دهد؛ به ویژه اینکه از ترکیبات بوپره‌نورفین و بوپره-نالوکسون استفاده شود.
مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر در ادامه درباره داروی بوپره‌نورفین می‌افزاید: این دارو جز داروهای آگونیست درمان اعتیاد به مواد مخدر است و شبیه تریاک عمل می‌کند. سالیان طولانی است که بوپره‌نورفین و ترکیبات آن مانند بوپره-نالوکسون و... در دنیا و ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما مشکلی که وجود دارد این است که به دلیل مسائلی مانند قیمت دارو که نسبت به شربت تریاک و متادون گران‌تر است و همچنین عدم آشنایی درمانگران اعتیاد با داروی بوپره‌نورفین و تمایل کمتر معتادان به آن (به دلیل اینکه متادون بسیار علائم را کاهش می‌دهد) ما بیش از حد به سمت درمان اعتیاد با متادون حرکت کرده‌ایم.
90درصد درمانهای اعتیاد در ایران با متادون صورت می گیرد
تویسرکان‌منش معتقد است که در حال حاضر بیش از 90 درصد درمانهای اعتیاد با متادون انجام می‌شود، اما در کشورهایی مانند آمریکا و فرانسه این موضوع برعکس است و در فرانسه 80 درصد درمان و در آمریکا بیش از 85 درصد درمان با داروی بوپره‌نورفین انجام می‌شود.
سوء استفاده از داروی بوپره نورفین برای ترک اعتیاد امکان پذیر نیست
ترویج استفاده از بوپره نورفین با پرداخت سوبسید و بیمه دارو
به گفته وی، داروی بوپره‌نورفین دارویی بی‌خطر است و امکان سوء استفاده از آن وجود ندارد، امکان تجویز این دارو در مطب وجود دارد و نیازی نیست که حتما تحت کنترل باشد، همچنین این امکان وجود دارد که متخصص روانپزشکی نسخه این دارو را تجویز کند و فرد آن را از داروخانه دریافت کند و تحت درمان قرار گیرد. این دارو برای بسیاری از موارد در کنترل علائم مصرف‌کنندگان مواد افیونی قابل استفاده است.
مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر ادامه می‌دهد: یکی از سیاستهای ستاد ترویج این دارو است که داروی جدیدی نیست اما هم این دارو را بیمه می‌کنیم و هم سوبسید آن را پرداخت می‌کنیم.
استفاده از سیاستهای تشویقی برای کاهش مصرف متادون
وی یادآور می‌شود: در کمیته درمان مصوب شده است که سالانه باید 10 درصد از درمان با متادون کاسته شود و به همین میزان به بوپره‌نورفین افزوده شود. همچنین سیاستهای تشویقی بر روی بیمه و پرداخت و کاهش قیمت دارو را در نظر داریم. در مجموع 10 برنامه وجود دارد که در این زمینه به نتیجه برسیم.
تویسرکان‌منش در ادامه به درمانهای جدید اعتیاد اشاره می‌کند و می‌گوید: نکته دیگر درمانهای جدید این است که غیر از داروی بوپره‌نورفین ادعا می‌شود که در اعتیاد موثر هستند؛ ستاد مبارزه با مواد مخدر دارای این خط قرمز است که هر درمان باید مبتنی بر شواهد باشد و مراحل علمی و قانونی دریافت مجوز کاربرد را طی کرده باشد. در این مراحل ایمنی، اثربخشی و مناسب بودن شیوه درمان برای استفاده در کشور بررسی می‌شود.
ورود داروی «دتوکسین» به بازار با دریافت تاییدیه های وزارت بهداشت /اثر بخشی این دارو در دست بررسی
وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: دارویی که از مسیر سازمان غذا و دارو عبور کند، رجیستر و ثبت شود، بی‌خطر بودن و اثربخشی آن اثبات شود و از نظر مالی قابل تهیه باشد، مورد حمایت ستاد است. از جمله مراکز علمی کشور، مانند جهاد دانشگاهی و برخی از شرکت‌های دارویی بر روی گیاهان دارویی که می‌توانند در درمان اعتیاد موثر باشند، کار کرده‌اند. پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی جمهوری اسلامی ایران دو سال گذشته بر روی فرآورده‌ای کار کرده و حدود 3 ماه گذشته داروی "دتوکسین" وارد بازار شد؛ به این معنی که تمامی تاییدیه‌های وزارت بهداشت را دریافت کرد و رجیستر شده است.